Αρχιτεκτονική 

Ο ναός είναι χτισμένος με την ίδια τεχνοτροπία με τους υπόλοιπους, με τη διαφορά ότι ήταν ο πρώτος που διέθετε τρούλο. Πρόκειται για ναό βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδή μετά τρούλου, με δύο καμπαναριά πλινθόκτιστα επί τετραγωνικών πύργων. Τοιχοποιία από εμφανή λιθοδομή με λαξευτά αγκωνάρια και κορνίζες. Η όλη φιλοσοφία διαμόρφωσης των όψεων παραπέμπει στη νεοκλασική περίοδο.  Σε επισκευή που έγινε τη δεκαετία του 1990 επιχρίστηκαν τα καμπαναριά και αντικαταστάθηκε η στέγη. 

Ιστορία 

Ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνος (παλιός) είναι εκείνος μέσα στον οποίο οι Μεσολογγίτες κατά την ιερή και ιστορική ημέρα της Εξόδου αδελφοποιήθηκαν και μετάλαβαν των αχράντων μυστηρίων. Το έτος 1880 συζητείται η κατεδάφιση του παλαιού ναού και η ανέγερσή του σε άλλο σημείο της πόλεως με το σκεπτικό ότι εμποδίζει την κατευθείαν ένωση της κεντρικότερης οδού της πόλεως με την οδό Τουρλίδας. Από σοβαρή μερίδα των κατοίκων η σκέψη αυτή θεωρήθηκε ακραία, απαράδεκτη και παντελώς ανάρμοστη, λόγω της ιστορικότητας του ναού. Ταυτόχρονα, μια μετριοπαθέστερη πρόταση  ήθελε να κατεδαφιστεί το μισό τμήμα του ναού και να ανακαινιστεί κατά το ανατολικό του μόνο μέρος, όπου και αρκετός χώρος υπήρχε και επιτυγχάνονταν κατά αυτόν τον τρόπο ο επιδιωκόμενος στόχος, ήτοι η ένωση των προαναφερθεισών οδών της πόλεως.

Τελικά στις 18 Ιουλίου 1900 έγινε η τελική συμφωνία ανοικοδόμησης του. Το νέο κτίσμα ανεγέρθηκε στην ίδια θέση με το προυπάρχον και σε έκταση μεγαλύτερη από εκείνο, αφού αγοράστηκαν παρακείμενες οικίες για το σκοπό αυτό.

ΠΗΓΕΣ:

• ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ, 1999, Εργασία: Κωδικοποίηση και αποδελτίωση κτισμάτων και μνημείων της πόλης του Μεσολογγίου που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και εντοπισμός ιστορικών τόπων της πόλης 
• Γενικά Αρχεία του Κράτους