Η αρχαία Πλευρώνα ή Πλευρωνία, σύμφωνα με τον γεωγράφο Στράβωνα, ανήκε στην αρχαία Αιτωλία, στην περιοχή νότια του Αρακύνθου.
Μνημονεύεται για πρώτη φορά στον Όμηρο στον κατάλογο των ελληνικών πλοίων που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο
Μνημονεύεται για πρώτη φορά στον Όμηρο στον κατάλογο των ελληνικών πλοίων που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο (Β Ιλιάδας). Είναι σαφές λοιπόν ότι ήταν μια πόλη πολύ σημαντική από τη Μυκηναϊκή εποχή ήδη. Μάλιστα η μοναδική επιβεβαιωμένη θεότητα στην πόλη είναι αυτή της θεάς Αθηνάς με την επωνυμία «Αρακυνθία».
Ο Στράβων αναφέρει ότι η Νέα Πλευρώνα ιδρύθηκε αμέσως μετά την καταστροφή της Παλαιάς το 235/4 π.Χ. από τον Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριο Β΄ τον αποκαλούμενο και «Αιτωλικό» κατά τη διάρκεια του Δημητριακού πολέμου (239-29 π.Χ.)(Γεωγραφικά,10. ΙΙ.4).
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η παλαιά Πλευρώνα καταστράφηκε από απόβαση μακεδονικών στρατευμάτων από τη θάλασσα, ενώ άλλοι θεωρούν ότι ουδέποτε καταστράφηκε, απλά ενσωματώθηκαν οι γύρω συνοικισμοί στο αστικό κέντρο της νέας πόλης για να δημιουργήσουν έναν ευρύτερο, δυνατότερο και καλά οχυρωμένο οικισμό προς αντιμετώπιση εχθρών.
Όπως και να χει η νέα πόλη σήμερα ονομάζεται και «κάστρο της κυρά Ρήνης». Η Ειρήνη κάποιοι υποστηρίζουν ότι ήταν η κόρη του αυτοκράτορα Αλεξίου Παλαιολόγου, σύζυγος του Ανδρόνικου, ενώ άλλοι την ταυτίζουν με μια αγία από τη Θεσσαλονίκη που μαρτύρησε επί Διοκλητιανού.
Εμείς σήμερα την κυρά- Ρήνη τη συνδέουμε με την ιστορία του βασιλιά Ανήλιαγου από το Τρικαρδόκαστρο, στους αρχαίους Οινιάδες.
Μια από τις πιο εκτεταμένες πόλεις της Αιτωλίας
Η Νέα Πλευρώνα αποτελεί μια από τις πιο εκτεταμένες πόλεις της Αιτωλίας με εντυπωσιακή διατήρηση των τειχών της και πολεοδομική οργάνωση που βασίστηκε στο Ιπποδάμειο σύστημα. Είναι μια πόλη κτισμένη σε στρατηγική θέση, καθώς ήλεγχε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της περιοχής (πεδινές εκτάσεις, λιμνοθάλασσα, αλυκές Μεσολογγίου), καθώς και τον μοναδικό παράκτιο δρόμο που συνέδεε την Ήπειρο και τον Αμβρακικό κόλπο με την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως και το θαλάσσιο πέρασμα μεταξύ των Ιονίων νήσων και της Δυτικής Στερεάς.
Σχεδιασμός Διαδρομής
Κείμενα: Γυμνάσιο Αιτωλικού
Υπεύθυνοι καθηγητές: Άντα Χαλαζιά, Λιάλιου Μαρία , Ανθή Ντάλλα, Κουτσουμπίνα Ιωάννα, Ντρουμπάλη Λαμπρινή
Σε συνεργασία με την Εφορεία αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος