Τα Αιτωλικά Πανηγύρια

Τα πανηγύρια

Η λέξη πανηγύρι είναι λαϊκή και καθιερωμένη εκφορά της αρχαίας λέξης πανήγυρις(<πᾶς+ἄγυρις),, που σημαίνει συνάθροιση πλήθους, αγορά.

Το πανηγύρι ικανοποιεί την  διαχρονική ανάγκη που νιώθουν οι άνθρωποι να μαζευτούν, να διασκεδάσουν, να γιορτάσουν, να χαρούν  Το κρασί, η μουσική, το τραγούδι, ο χορός και η καλή παρέα ξεκουράζουν και απελευθερώνουν τον άνθρωπο  από τα δεσμά της καθημερινότητας δρουν αναζωογονητικά του δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία. Το πανηγύρι αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους ελληνικούς θεσμούς 

 O Στρατής Μυριβήλης γράφει: «Είναι αλήθεια πως δεν υπάρχει γένος πιο φιλεόρτιο από το δικό μας. Ζούμε περιμένοντας κάποια γιορτή… και είναι τούτα τα πανηγύρια γεμάτα ωραία έθιμα, λεβεντιά, χορούς και τραγούδια, που βαστούν από την Αρχαιότητα…… Για να γνωρίσουμε τον Ελληνικό μας εαυτό, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται η ψυχοπνευματική μας προσωπικότητα. Από πού προερχόμαστε. Ποιες είναι οι ρίζες μας. Πώς φτάσαμε  να ‘μαστε εδώ που είμαστε…».

Στην Τουρκοκρατία, υπήρχε μια σχετική ελευθερία για την τέλεση των πανηγυριών. 

Τα πανηγύρια έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ελληνικότητάς μας, αφενός γιατί μέσα από τους χορούς και τα τραγούδια οι κατακτημένοι συνειδητοποιούσαν την καταγωγή τους και μάθαιναν την ιστορία τους -κυρίως οι νέοι- και αφετέρου συνέβαλαν στον επαναστατικό αγώνα, Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο παροιμιακός λόγος, «τα πανηγύρια έκαναν την επανάσταση».

Κοινά στοιχεία των πανηγυριών

 

Στην τέλεση των πανηγυριών της περιοχής της Αιτωλίας παρατηρούνται πολλά κοινά στοιχεία.

Tα Αιτωλικά  πανηγύρια έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια και αποτελούν σημείο αναφοράς στην πορεία του έτους, διατηρώντας την έννοια του κύκλιου χρόνου. Συνιστούν μια ευκαιρία για απόδραση από την καθημερινότητα, για διασκέδαση, κοινωνικοποίηση και σύσφιξη των σχέσεων.

Ο πυρήνας των πανηγυριών είναι εθνικο-θρησκευτικός κι  είναι  συνδεδεμένα  με τον εθνικοαπελευθερωτικό  αγώνα και τον χριστιανισμό, ενώ εμφανείς είναι και οι αρχαίες καταβολές τους με έντονα τα διονυσιακά στοιχεία.

Όσον αφορά την τέλεσή τους, στα πανηγύρια ακολουθείται συγκεκριμένο τελετουργικό, που περιλαμβάνει μετάβαση από κατοικούμενες περιοχές σε ξωκλήσια, ευρισκόμενα σε τόπους με ιδιαίτερο συμβολισμό, ασύχναστους, μέσα στη φύση, με ιδιαίτερη θέα.

Κύριοι πρωταγωνιστές είναι οι αρματωμένοι  που φορούν φουστανέλα ή ντουλαμά φέρουν άρματα  και οι καβαλαραίοι που φορούν ομοιόμορφη στολή και σκούφια  και ιππεύουν άλογα. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν καθώς και οι τσιγγάνοι οργανοπαίκτες με  τη ζυγιά. Η μουσική και ο χορός και το τραγούδι συνοδεύουν κάθε πτυχή του πανηγυριού, βοηθώντας στη διατήρηση της μουσικο-χορευτικής παράδοσης του τόπου. Τα τραγούδια -επί το πλείστον κλέφτικα και ιστορικά – υπογραμμίζουν την εθνική διάσταση του πανηγυριού και ανάγουν τους κλέφτες και τους εθνικούς μας  ήρωες σε πρότυπα. Την τιμητική τους έχουν και οι δρομικές μπαντουνάδες, με τις οποίες το γλέντι ξεκινά αλλά και αποκλιμακώνεται τις πρώτες πρωινές ώρες.

Τα πανηγύρια βασίζονται στη συλλογική δράση. Η παρέα, ως κοινότητα, αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Κι ενώ οι πρωταγωνιστές είναι οι αρματωμένοι, οι καβαλαραίοι  και οι οργανοπαίχτες, τα πάντα γίνονται με την πλαισίωση του κόσμου, χωρίς τον οποίο τα πανηγύρια θα έχαναν τον λαϊκό τους χαρακτήρα.

Προφορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι αυτά τα πανηγύρια, σχετίζονται με τα ανταμώματα των κλεφτών και των αρματολών. Το πρώτο αντάμωμα γινόταν την πεντηκοστή στο πανηγύρι του Αη Συμιού και το τελευταίο στις 6 Σεπτεμβρίου των Αγίων Ασωμάτων, στο πανηγύρι του Αη Λια.

Μέσω των  Αιτωλικών Πανηγυριών των Αρματωμένων  διασώζεται η συνέχεια του πολιτισμού και συντηρείται η ιστορική μνήμη και παράδοση.

 

Το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στο Νεοχώρι

 

Το πανηγύρι τελείται στις 26 Ιουλίου, στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στους ανατολικούς πρόποδες του όρους Σκοπά, 8 χιλιόμετρα από το Νεοχώρι.

Το εκκλησάκι, χτισμένο προεπαναστατικά, καταστράφηκε από τους Τούρκους κατά την επανάσταση αλλά ανεγέρθηκε το 1850 με πρωτοβουλία των Νεοχωριτών, στην ίδια ακριβώς θέση με το προηγούμενο, όπου μάλιστα βρισκόταν το αρχαίο φρούριο και ιερό των Ακαρνάνων.

Στο πανηγύρι από το 1900 μετέχουν παρέες αρματωμένων. Το τελετουργικό που ακολουθείται είναι παρεμφερές με εκείνο του Αϊ-Συμιού και καλύπτει το τριήμερο διάστημα από την παραμονή μέχρι την επομένη της γιορτής της Αγίας Παρασκευής.

Το πρωί της παραμονής τα μέλη των παρεών φορούν την ιδιαίτερη στολή τους και αρματώνονται. Ανταμώνουν και συγκροτούν τις παρέες, με επικεφαλής κάθε παρέας τον καπετάνιο. Με την συνοδεία μουσικής από αθίγγανους οργανοπαίχτες, αρχίζουν το τραγούδι και τον χορό στα δρομάκια του χωριού, που πλημμυρίζει από κόσμο που καταφτάνει από τις γύρω περιοχές. Το πανηγύρι έχει ήδη ξεκινήσει και απλώνεται από άκρη σ’ άκρη στο Νεοχώρι.

Όταν όλοι οι πανηγυριστές συγκεντρωθούν, κατευθύνονται στον Αη-Γιάννη –στην κεντρική πλατεία-, όπου προσκυνούν και παίρνουν τις σημαίες τους. Στη συνέχεια κατευθύνονται στη δεύτερη πλατεία και στο μνημείο των πεσόντων, από όπου μεταφέρονται με αυτοκίνητα σήμερα, με σούστες και κάρρα παλιότερα, στο ξωκλήσι. Εκεί τελείται η θεία λειτουργία και, με το πέρας της, μες στη φύση και με την συμμετοχή του κόσμου που καταφτάνει ακατάπαυστα, στήνεται παραδοσιακό ξεφάντωμα. Στον χώρο έχουν στηθεί κατασκευές (παραπήγματα, τέντες, κλπ.) για να καλύψουν τις ανάγκες του πανηγυριού. Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι τις πρωινές ώρες, για να ξεκινήσει πάλι, με το πέρας της πρωινής λειτουργίας. Εκείνες τις ώρες, νέα κύματα προσκυνητών καταφτάνουν, και μαζί τους αρματωμένοι που μπαίνουν στο ξωκλήσι να προσευχηθούν.

Το βραδάκι οι πανηγυριστές επιστρέφουν στο Νεοχώρι. Όταν πλησιάζουν στην είσοδο του χωριού, ξεπεζεύουν και σχηματίζουν πομπή. Εισέρχονται σε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα, με χορό, τραγούδι, πλήθος κόσμου να τους προϋπαντεί, χειροκροτήματα, ευχές. Πυρήνας του πανηγυριού είναι η κεντρική πλατεία με τα στρωμένα τραπέζια, όπου θα λάβουν τις θέσεις τους οι αρματωμένοι, αφού αποθέσουν τα άρματά τους. Σε όλο όμως το Νεοχώρι επικρατεί πανδαιμόνιο. Ήχοι, μυρωδιές, μικροπωλητές και πραματευτάδες, αθίγγανοι, έντονη κίνηση σε κάθε γωνιά. Τις ώρες αυτές το γλέντι κορυφώνεται, κατά τον Σπυρόπουλο, ο οποίος παρομοιάζει την περιοχή με «πολυθόρυβο στρατόπεδο, που δίνει την εντύπωση μεσαιωνικής κατασκηνώσεως πολεμιστών». Το κλέφτικο τραγούδι και ο χορός έχουν την τιμητική τους.

Η διασκέδαση θα σταματήσει και πάλι με το φως του ηλίου, για να ξαναρχίσει το απόγευμα και το ερχόμενο βράδυ, που θα κλείσει τον τριήμερο εορτασμό.

 

Το πανηγύρι της Αγι’- Αγάθης

 

Το πανηγύρι τελείται στις 23 Αυγούστου, στο ξωκλήσι της Αγίας Αγάθης.

Το εκκλησάκι, που χτίστηκε κατά τα πρώτα μετεπανασταστικά χρόνια, βρίσκεται στο όρος Αράκυνθος (Ζυγός), 10 περίπου χιλιόμετρα από το Αιτωλικό.

Η 23η Αυγούστου στο χριστιανικό εορτολόγιο είναι η μέρα «απόδοσης της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου», ενώ η Αγία Αγάθη γιορτάζει στις 5 Φεβρουαρίου. Το πανηγύρι όμως καθιερώθηκε να γίνεται καλοκαίρι.

Ο ιστορικός Α. Δημητρίου πιστεύει ότι το πανηγύρι τελείται ως ανάμνηση της αιχμαλωσίας των κατοίκων του Αιτωλικού από τους Τούρκους το 1826 στην ευρύτερη περιοχή. Ο Ν. Σπυρόπουλος υποστηρίζει την άποψη ότι ο εορτασμός καθιερώθηκε από την κρίσιμη συνέλευση των οπλαρχηγών της Βορειοδυτικής Ελλάδας που έλαβε χώρα στις 23 Αυγούστου 1824 στο μοναστήρι της Ψηλής Παναγιάς, λίγο ψηλότερα από το ξωκλήσι της Αγίας Αγάθης. Τέλος, κατά τον Γ. Κομζιά, το πανηγύρι αποτελεί συνέχεια εκείνου της Ψηλής Παναγιάς που γινόταν κατά την τουρκοκρατία και αποτελούσε ευκαιρία για αντάμωμα και μυστικές συνεννοήσεις των κλεφταρματωλών.

Οι προετοιμασίες για το πανηγύρι ξεκινούν από τον Δεκαπενταύγουστο. Οι πανηγυριστές είναι αρματωμένοι και καβαλάρηδες, οργανωμένοι σε παρέες, με επικεφαλής τον καπετάνιο. Οργανώνουν την τέλεση του πανηγυριού συλλογικά και καλύπτουν τα έξοδα με ρεφενέ. Κάθε παρέα εξασφαλίζει την δική της ζυγιά.

Ο εορτασμός της Αγίας Αγάθης καλύπτει τις μέρες από τις 15 έως τις 24 Αυγούστου. Ξεκινώντας από το πέρας της θείας λειτουργίας του Δεκαπενταύγουστου, οι συμμετέχοντες, για όλες αυτές τις μέρες, συναντώνται για να οργανωθούν και να προετοιμαστούν. Συγκεντρώνονται στα στέκια τους, τρώνε, πίνουν, τραγουδούν και χορεύουν μαζί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Στις 21 Αυγούστου, από νωρίς το πρωί, περνώντας οι πανηγυριστές με την συνοδεία των μουσικών από σπίτι σε σπίτι, σχηματίζουν τις παρέες. Πριν το μεσημέρι βρίσκονται στην ταβέρνα, όπου θα φάνε και θα γλεντήσουν μέχρι το απόγευμα. Στη συνέχεια διαλύονται, για να συγκεντρωθούν πάλι, δύο ώρες αργότερα, στην Παναγιά την Παζαρίτισσα. Εκεί προσκυνούν και έπειτα μεταβαίνουν στην Αγία Αγάθη. Φτάνοντας στο μοναστήρι, προσκυνούν, ανάβουν ο καθένας την λαμπάδα του και καταλήγουν στα στέκια τους. Όλα είναι έτοιμα εκεί. Το φαγοπότι αρχίζει, μαζί ο χορός και το τραγούδι που θα κρατήσουν μέχρι το ξημέρωμα.

Στις 22 Αυγούστου, οι προετοιμασίες και το γλέντι συνεχίζονται με μικρά διαλείμματα. Ιδιαίτερη σκηνή αποτελεί η τελετή υποδοχής των αρματωμένων από την Σταμνά. Αιτωλικιώτες και Σταμνιώτες πανηγυριστές πλαισιώνονται από κατοίκους της γύρω περιοχής, που καταφτάνουν για να τιμήσουν την Αγία Αγάθη. Το γλέντι κρατά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, και αποκλιμακώνεται –όπως συνηθίζεται- με μια μπαντουνάδα.

Ανήμερα της γιορτής, οι αρματωμένοι μεταβαίνουν με την συνοδεία ζουρνάδων στο ξωκλήσι, προσκυνούν και προσφέρουν τάματα. Μετά την θεία λειτουργία, ψάλλεται επιμνημόσυνη δέηση στον τάφο του Πανάρετου Παλαμά, για τους πεσόντες αρματωμένους. Στη συνέχεια, αρχίζει το γλέντι που κρατά μέχρι το απόγευμα. Αιτωλικιώτες και Σταμνιώτες χορεύουν όλοι μαζί, σ’ έναν κύκλο. Το απόγευμα, προτού ξεκινήσουν για το Αιτωλικό, ανάβουν ένα ακόμη κερί και παίρνουν κλώνους κυπαρισσιού για να στολίσουν το σελάχι τους. Ενδιάμεσος σταθμός κατά την επιστροφή στο χωριό είναι το Κεφαλόβρυσο. Εκεί, ντύνονται οι αρματωμένοι και έπειτα επιβιβάζονται σε φορτηγά για να μεταφερθούν στο Αιτωλικό. Οι μουσικοί την ώρα αυτή παίζουν τον Αγαθιώτικο σκοπό, το ειδικό ΄εμβατήριο΄ για την περίσταση. Φτάνοντας οι αρματωμένοι και οι καβαλάρηδες στο χωριό, διατάσσονται σε πομπή: πρώτοι δύο έφηβοι αρματωμένοι με τα λάβαρα, έπειτα οι αρματωμένοι, οι έφιπποι, τέλος οι μουσικοί. Η πομπή των πανηγυριστών κατευθύνεται στην πλατεία, όπου τους υποδέχεται πλήθος κόσμου και οι τοπικές αρχές. Ο χορός ξεκινά με πρώτο τον καπετάνιο και στο κέντρο του κύκλου την σημαία και την ζυγιά. Ο χορός και το τραγούδι διαχέονται στους δρόμους της πόλης και συνεχίζονται μέχρι το πρωί, οπότε και τελειώνουν με την καθιερωμένη μπαντονάδα.

Το πανηγύρι κλείνει με τους αρματωμένους να γλεντούν με τις οικογένειές τους το βράδυ της 24ης Αυγούστου. Το πρωί αποχαιρετιούνται ευχόμενοι «και του χρόνου».

 

To πανηγύρι της Σταμνάς

 

Το πανηγύρι τελείται στις 23 Αυγούστου, στον ίδιο χώρο και με το ίδιο τελετουργικό του πανηγυριού της Αγι’- Αγάθης. Μόνη διαφορά αποτελεί η μη συμμετοχή καβαλαραίων.

Οι πανηγυριστές ανεβαίνουν την παραμονή στην Αγι’- Αγάθη και  γλεντούν όλο το βράδυ. Το πρωί τελείται θεία λειτουργία και το γλέντι αρχίζει και πάλι. Το απόγευμα, το πανηγύρι μεταφέρεται στην πλατεία του χωριού. Το μεσημέρι της επόμενης ημέρας με κοινό γεύμα ξεκινά το τελευταίο μέρος του τριήμερου εορτασμού, που θα κλείσει το ξημέρωμα με την καθιερωμένη μπαντουνάδα στους δρόμους του χωριού.

 

Το πανηγύρι του Αη Γιάννη στη Γουριά

 

Το πανηγύρι τελείται στις 29 Αυγούστου, γιορτή της αποκεφάλισης του Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη, στο ομώνυμο ξωκλήσι στη γουριά Μεσολογγίου.

Το ξωκλήσι είναι τύπου απλής βασιλικής χτισμένο κατά τα μετεπαναστατικά χρόνια. Βρίσκεται στην κορυφή λόφου, μεταξύ του Αχελώου και του Καναλιού του Αιτωλικού, με εξαιρετική θέα της γύρω πεδινής περιοχής (Αχελώος, Παραχελωίτιδα, Οινιάδες). Σύμφωνα με τον Κώνστα, το ξωκλήσι είναι χτισμένο στον περίβολο αρχαίου «πύργου», ο οποίος χρησίμευε ως πρόχειρο καταφύγιο για τους κατοίκους της περιοχής, σε περίπτωση αιφνιδιαστικής εισβολής από την εχθρική Ακαρνανία.

Το πανηγύρι τελέστηκε για πρώτη φορά το 1917, με πρωτοβουλία του Σπύρου Κώνστα, κατ’ απομίμηση του πανηγυριού της Αγίας Αγάθης, και διατηρήθηκε με την ίδια μορφή ως το 1956. Ο εορτασμός ξεκινούσε ανήμερα του Πάσχα και διαρκούσε ως την Τρίτη. Οι πανηγυριστές, αρματωμένοι, συναντιόντουσαν την Κυριακή το απόγευμα στην πλατεία της εκκλησίας και ξεκινούσαν τον χορό με πρώτο τον παπά του χωριού. Την Δευτέρα μετέβαιναν στον Άγιο Ταξιάρχη για να συνεχίσουν το γλέντι και το απόγευμα επέστρεφαν στο χωριό. Την Τρίτη ανέβαιναν στον Αη-Γιάννη.

Μετά από διακοπή πέντε χρόνων, το πανηγύρι ξεκίνησε και πάλι το 1963, με πρωτοβουλία του Γ.Σ. Κώνστα αυτή τη φορά, και η τέλεσή του ορίστηκε στις 29 Αυγούστου.

Το πανηγύρι τελείται μέχρι σήμερα ακολουθώντας συγκεκριμένο τελετουργικό. Οι παρέες, με τον καπετάνιο της η καθεμιά, ολοκληρώνονται σταδιακά, περνώντας οι αρματωμένοι από σπίτι σε σπίτι με την σημαία τους και την συνοδεία της ζυγιάς . Έπειτα, μεταβαίνουν στο ξωκλήσι όπου, μετά τον εσπερινό, αρχίζει το γλέντι. Το επόμενο πρωί ψάλλεται η θεία λειτουργία και ακολουθεί νέος κύκλος γλεντιού, με τον παπά να σύρει πρώτος τον χορό. Αργά το απόγευμα, το γλέντι μεταφέρεται στο χωριό. Εκεί κρατά μέχρι τις πρωινές ώρες, οπότε οι αρματωμένοι κάνουν περατζάδα στο χωριό κλείνοντας τον εορτασμό του πανηγυριού.

Στο πανηγύρι του Αη Γιάννη οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά και γλεντούν στην ίδια παρέα με τους άντρες, κάτι που έχει οδηγήσει ορισμένους να πουν ότι το πανηγύρι «χάλασε».

 

Το πανηγύρι των Αγίων Ασωμάτων στον Άγιο Ηλία

 

Το πανηγύρι των Αγίων Ασωμάτων τελείται στις 6 Σεπτεμβρίου, γιορτή της αναμνήσεως του θαύματος του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ, στο ξωκλήσι των Αγίων Ασωμάτων.

Το εκκλησάκι βρίσκεται στο Β.Δ. άκρο της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού, στην τοποθεσία Αμυγδαλιές. Η περιοχή –παραθαλάσσια- έχει αποκληθεί νήσος των ψυχών.

Στην ίδια θέση υπήρχε παλαιό μοναστήρι που καταστράφηκε στις αρχές του 18ου αιώνα από σεισμό, που διαχώρησε το ύψωμα -στους πρόποδες του οποίου βρισκόταν το μοναστήρι- σε δύο μέρη. Το ένα καταποντίστηκε στη θάλασσα και το άλλο, απόκρημνο και απότομο, σωζόταν μέχρι το 1960 περίπου, οπότε και καταστράφηκε από την διάνοιξη αρδευτικού αύλακα.

Μετά τα Ορλωφικά, το 1775, στο μοναστήρι έγινε φονική μάχη με τους Τουρκαλβανούς για την περιουσία του μοναστηριού. Οι μοναχοί πολέμησαν δίνοντας όλοι τη ζωή τους.

Το πανηγύρι ξεκίνησε το 1912, μετά από τάμα κάποιου Μαυρομάτη, ο οποίος είχε τους γιους και τους ανιψιούς του στο Μπιζάνι Ιωαννίνων, κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1912-13. Το τάμα όριζε ότι, αν γυρνούσαν όλοι πίσω γεροί, θα πηγαίνανε αρματωμένοι στον Αη-Σώματο. Έτσι και έγινε. Κανονικά, βέβαια, το πανηγύρι θα έπρεπε να τελείται στις 8 Νοεμβρίου, αλλά, λόγω καιρού, ορίστηκε για τις 6 Σεπτεμβρίου.

Σήμερα, στον εορτασμό συμμετέχουν αρματωμένοι από την γύρω περιοχή, ιδιαίτερα δε αρματωμένοι από το χωριό Άγιος Ηλίας, αλλά και πανηγυριστές της Αγίας Αγάθης.

Την παραμονή γίνεται η μετάβαση των αρματωμένων στο μοναστήρι με την συνοδεία ζουρνάδων και νταουλιών. Παλαιότερα η μετάβαση γινόταν με γαΐτες, που μάλιστα κάποιες φορές συναγωνίζονταν μεταξύ τους, δημιουργώντας μια εντυπωσιακή εικόνα. Με μόνη παύση την τέλεση της θείας λειτουργίας, μένουν και γλεντούν εκεί ως το απόγευμα της επομένης. Τότε ανεβαίνουν στο χωριό, όπου το γλέντι συνεχίζεται.

 

Το πανηγύρι του Άη Γιάννη στο Ευηνοχώρι (Μποχώρι)

 

Το πανηγύρι του Αη Γιάννη του Ριγανά ή αλλιώς το πανηγύρι των Αρματωμένων τελείται στις 23 Ιουνίου, γενέθλια ημέρα του Ιωάννη του Προδρόμου, στον λόφο του Αη Γιαννιού στο Ευηνοχώρι.

Το μοναστήρι αποτελούσε τόπο συνάντησης των κλεφτών αναμεταξύ τους και με τις οικογένειές τους. Εκεί γίνονταν γάμοι, αρραβώνες, βαπτίσεις, αλλά και ανεφοδιασμός των κλεφτών με τρόφιμα, ρούχα και πολεμοφόδια. Λέγεται μάλιστα, ότι κατά την Έξοδο οι Μεσολογγίτες πέρασαν από το Μποχώρι και το μοναστήρι.

Το πανηγύρι ξεκίνησε να τελείται γύρω στα 1900. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ΄70 τελούνταν στο παλιό εκκλησάκι του Αη Γιαννιού στην αρχαία Καλυδώνα. Μετά την απαγόρευση του εορτασμού στον χώρο από την αρχαιολογική υπηρεσία, χτίστηκε το 1973 –ακριβώς απέναντι- το καινούριο εκκλησάκι στον πευκόφυτο λόφο Αλογάκι, ο οποίος ονομάστηκε έκτοτε λόφος του Αη Γιαννιού. Η θέα του μποχωρίτικου κάμπου από το σημείο είναι γαληνευτική.

Στον εορτασμό του πανηγυριού συμμετέχουν μόνο αρματωμένοι, οργανωμένοι σε δύο παρέες, κατά τα πρότυπα του κλέφτικου νταϊφά. Η ιδιαιτερότητα του πανηγυριού αυτού είναι ότι οι αρματωμένοι από το Κάτω Ευηνοχώρι ντύνονται με φουστανέλες, ενώ από το Πάνω Ευηνοχώρι με ντουλαμάδες (πανωφόρια).

Τα έξοδα του πανηγυριού καλύπτονται με ρεφενέ. Οι μουσικοί είναι αθίγγανοι με ζουρνάδες και νταούλια. Οι χοροί είναι οι παραδοσιακοί τσάμικοι ή συρτοί, αλλά και τοπικοί χοροί (ραστ, χελάκι, δρομικές πατινάδες, εμβατήριο των αρματωμένων).

Την παραμονή, οι παρέες με τους καπετάνιους τους ολοκληρώνονται σταδιακά, περνώντας οι πανηγυριστές από σπίτι σε σπίτι, με την συνοδεία του ζουρνά. Αφού συγκεντρωθούν, φτάνουν χορεύοντας στον χώρο του συλλόγου, από όπου παραλαμβάνουν την σημαία από τον Πρόεδρο. Αφού περιπλανηθούν για λίγο στους δρόμους του χωριού και δεχτούν τις ευχές και τα κεράσματα από τα μαγαζιά, οι δύο παρέες ανταμώνουν για λίγο και χορεύουν μαζί, με πρώτο στον χορό τον πιο ηλικιωμένο καπετάνιο. Στη συνέχεια μεταβαίνουν στο μοναστήρι, προσκυνούν, ανάβουν την λαμπάδα τους και παρακολουθούν τον εσπερινό. Μετά την λειτουργία, ξεκινά το γλέντι. Πλήθος κόσμου από την ευρύτερη περιοχή τιμά τον Άγιο και πλαισιώνει τον εορτασμό που κρατά μέχρι το ξημέρωμα.

Το πρωί, με το πέρας της λειτουργίας, τελείται επιμνημόσυνη δέηση και γίνεται κατάθεση στεφάνων στον Σταυρό του Μποχωρίου, στη μνήμη των κλεφταρματολών του Ζυγού, παρουσία των τοπικών αρχών. Στη συνέχεια το πανηγύρι ξαναρχίζει έως το απόγευμα, οπότε οι πανηγυριστές προσκυνούν, ετοιμάζονται, παίρνουν την σημαία τους και κατεβαίνουν στο χωριό. Εκεί τους υποδέχεται κόσμος που θα γίνει ένα όλο με τους πανηγυριστές και θα διασκεδάσει μαζί τους μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το γλέντι αυτές τις ώρες κορυφώνεται και σκορπά από άκρη σ’ άκρη στο χωριό μια αίσθηση κατάνυξης και ευφορίας.

Η παραδοσιακή μπαντονάδα στους δρόμους του χωριού από τους αρματωμένους, κλείνει τον διήμερο εορτασμό. Οι πανηγυριστές χορεύουν στους δρόμους του χωριού, κάνοντας παραδοσιακά τρεις στάσεις: στο εκκλησάκι της Αγια-Σωτήρως και του Αη-Θανάση για να προσευχηθούν και μαζί για να ξαποστάσουν, και τέλος σε κάποιο καφενείο του χωριού για τον πρωινό καφέ.