Το θέατρο βρίσκεται στη δυτική πλευρά της οχύρωσης της Νέας Πλευρώνας, σε απόσταση 130μ. περίπου από την κεντρική πύλη με θέα προς την πεδινή παραλιακή ζώνη δυτικά του Μεσολογγίου. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 3ου αιώνα π. Χ. (235/4 π.Χ.), και είναι μικρών διαστάσεων. Αρχικά κατασκευάσθηκε ως βουλευτήριο και έπειτα μετατράπηκε σε θέατρο.

Κοίλο

Το κοίλο βρίσκεται σε φυσικό βραχώδες πρανές με τέσσερις κλίμακες, που το χωρίζουν σε τρεις κερκίδες. Σήμερα είναι ορατές 16-17 σειρές εδωλίων. Μετά τη δέκατη σειρά πρέπει να υπήρχε διάζωμα που χώριζε το κάτω από το άνω κοίλο. Τα εδώλια είναι από ασβεστόλιθο. Στην πρώτη σειρά στο μέσον της κάθε κερκίδας υπήρχαν προεδρίες (οι θέσεις των επίσημων). Οι κατώτερες σειρές των εδωλίων είναι λαξευμένες στο φυσικό βράχο, ενώ οι ανώτερες κατασκευάστηκαν από ορθογωνισμένους λίθους.

Ορχήστρα

Η ορχήστρα έχει διάμετρο περίπου 11,60μ., είναι διαμορφωμένη με καλά πατημένο χώμα, χωρίς περιμετρικό αγωγό για τη συγκέντρωση των υδάτων.

Σκηνή

Το θέατρο της Πλευρώνας ξεχωρίζει κυρίως για την πρωτοτυπία της σκηνής του, στην οποία έχει επιτυχώς ενσωματωθεί ένα τμήμα του αρχαίου τείχους. Ως σκηνικό αξιοποιήθηκε ένας υψηλός πύργος της οχύρωσης. Αριστερά και δεξιά του πύργου, σε επαφή με την εσωτερική παρειά του τείχους προστέθηκαν δύο πλευρικά δωμάτια, τα παρασκήνια με ύψος 2,5 περίπου μέτρα. Το προσκήνιο ήταν διώροφο και η πρόσοψη του κάτω τμήματος είχε έξι ημικίονες. Στα κενά που δημιουργούνταν μεταξύ των ημικιόνων τοποθετούνταν ζωγραφικοί πίνακες ως σκηνογραφικό φόντο.

Μερικά τμήματα του θεάτρου ερεύνησαν το 1898 οι R. Herzog και E. Ziebarth, ενώ αργότερα, μία πρώτη μελέτη του μνημείου έγινε το 1931 από τον E. Fiechter. Νέες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν μετά το 2002 στο πλαίσιο του έργου: «Προστασία, έρευνα και ανάδειξη τριών αρχαίων πόλεων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας : Πλευρώνα – Οινιάδες – Πάλαιρμος», με Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής  του έργου τον Δρ. Λάζαρο Κολώνα, Επίτιμο Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ.