Κωστής Παλαμάς:

160 χρόνια από τη γέννησή του

Οι μαθητές του δευτέρου γυμνασίου Μεσολογγίου με την καθοδήγηση των καθηγητών τους, αναβίωσαν το πατρογονικό σπίτι του ποιητή Κωστή Παλαμά στο Μεσολόγγι, κάνοντας ένα ταξίδι στο χρόνο.

“Θεωρήσαμε υποχρέωσή μας να αναδείξουμε αυτή τη μοναδική πολιτιστική κληρονομιά που είχαμε την τύχη να έχουμε στον τόπο μας, με σεβασμό και θέλοντας να τιμήσουμε τον μεγάλο αυτό Ποιητή, 160 χρόνια από τη γέννησή του, τονίζοντας ότι το έργο του εξακολουθεί να είναι επίκαιρο”

Οι μαθητές μέσα από μια ταινία μικρού μήκους μας περιηγούν στη ζωή του Παλαμά και μας ταξιδεύουν από το σήμερα στην εποχή του. Στην εποχή που η ορφανιά, σε ηλικία επτά ετών, έστειλε τον ποιητή στο ηρωικό Μεσολόγγι.

Ακολουθεί το κείμενο το οποίο ενδύει και την ταινία με τίτλο “Το σπίτι που γεννήθηκα, ίδιο στην ίδια στράτα”:

13 Ιανουαρίου 1859

Γεννήθηκα στην Πάτρα στα 1859…

…Πέμπτη απομεσήμερο στις 2 η ώρα του Γενάρη. Τα νούμερα τα θυμούμαι από τον αδερφό μου. Αν καλά θυμούμαι τα γνώριζε από κάποιο καταστιχάκι της μητέρας μου ή του πατέρα μου.

Καταγωγή Κωστή Παλαμά

Κατάγομαι από παλαιά μεσολογγίτικη οικογένεια…

…που έχει να επιδείξει εθνικούς αγωνιστές και πνευματικούς δημιουργούς. Ήμουν επτά ετών όταν έμεινα ορφανός από πατέρα και μητέρα και ήρθα να ζήσω στο Μεσολόγγι με τον θείο μου Δημήτριο Παλαμά που ανέλαβε τη ανατροφή μου.

Κοντά στη λιμνοθάλασσα μελετούσα

Εδώ κοντά στη λιμνοθάλασσα μελετούσα Διονύσιο Σολωμό και Λόρδο Μπάυρον.

Μαθητής δημοτικού έγραψα το αφήγημα, ένα δραματάκι, μια κωμωδία το «Μεθύσι της Ανθούλας» και το πρώτο μου ποίημα «σε αγαπώ εφώνησα».

Από την Παλαμαϊκή

στη Νομική σχολή

Μετά τη φοίτησή μου στην Παλαμαϊκή Σχολή ,στα 16 μου βρέθηκα στην Αθήνα και γράφτηκα στη Νομική Σχολή.

1879

Το 1879 διέμενα σ’ ένα μικρό σπίτι στην οδό Ιπποκράτους,

συγκατοικώντας με το Νίκο Καμπά, για περίπου ένα χρόνο. Αργότερα θα μείνω στην οδό Ασκληπιού για πολλά χρόνια.

Ολόψυχη αφοσίωση

στην τέχνη του ποιητικού λόγου

Δεν άργησα να καταλάβω, πως η πραγματική μου κλίση ήταν η ποίηση…

…και εγκαταλείποντας τις σπουδές μου αφοσιώθηκα ολόψυχα στην τέχνη του λόγου και ιδιαίτερα του ποιητικού. Άλλωστε, από τα εννιά μου χρόνια έγραφα στίχους και διάβαζα Έλληνες και ξένους ποιητές. Έγραψα το ποίημα το Γιούλι και τη συλλογή «Έρωτος έπη».

Ιδρυτής της "Νέας Αθηναϊκής Σχολής".

Ενασχόληση με την Δημοσιογραφία

Την ίδια εποχή ασχολήθηκα και με τη δημοσιογραφία και συνεργάστηκα με εφημερίδες και περιοδικά, χρησιμοποιώντας κατά καιρούς τα ψευδώνυμα “Κώστας”, “Διαγόρας”, “Ονολουλού”, “ΦλόραΜιράμπιλης”, “W”. Πολύ γρήγορα ξεχώρισα από τους συναδέλφους μου και έγινα ο ιδρυτής της επονομαζόμενης “Νέας Αθηναϊκής Σχολής”.

1886

Η πρώτη ποιητική συλλογή

Το 1886 τύπωσα την πρώτη μου ποιητική συλλογή με τίτλο «Τραγούδια της Πατρίδος μου». Στο βιβλίο αυτό, όπως και στα άλλα δύο που ακολούθησαν, με τίτλο «Ο Ύμνος στην Αθηνά» και «Τα μάτια της ψυχής», αποτυπώνονται οι πρώτες νεανικές μου προσπάθειες, κι ανησυχίες. Σ’ αυτά κατάθεσα όλα μου την τα ψυχικά αποθέματα ευγένειας κι ευαισθησίας. Μαζί με τον Δροσίνη, τον Πολέμη και άλλους ποιητές της Νέας Σχολής, τόλμησα να χρησιμοποιήσω τη δημοτική γλώσσα.

1887

Ο Γάμος μου και τα τρία παιδιά μου

Στις 27 Δεκεμβρίου του 1887 παντρεύτηκα τη Μαρία Βάλβη, γόνο πολιτικής οικογένειας του Μεσολογγίου, με την οποία απέκτησα τρία παιδιά, τον Λέανδρο , τη Ναυσικά και τον Άλκη.

1896

Το 1896 έγραψα τον Ολυμπιακό Ύμνο…

… που μελοποίησε ο μουσουργός Σπύρος Σαμάρας που ακούγεται κάθε φορά στην έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων.

“Αρχαίο Πνεύμ’ αθάνατον, αγνέ πατέρα

του ωραίου, του μεγάλου και τ’ αληθινού,
κατέβα, φανερώσου κι άστραψ’ εδώ πέρα

στη δόξα της δικής σου γης και τ’ ουρανού”

1897

Γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Στις 15 Οκτωβρίου 1897, διορίστηκα γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε ένδειξη τιμής για το ποιητικό μου έργο. Ο τότε πρύτανης του Πανεπιστημίου, Αλκιβιάδης Κρασσάς, μου είπε: «Ελπίζω, κύριε Παλαμά, τώρα που έχετε μια αξιοπρεπή θέση, ότι θα παύσετε… να γράφετε ποιήματα». Ευτυχώς, τον διέψευσα.,..

Τον ίδιο χρόνο με τον διορισμό μου εκδόθηκε η συλλογή μου Ίαμβοι και Ανάπαιστοι, που αποτελεί σταθμό στο έργο μου. Και το 1904 κυκλοφόρησε η ποιητική μου συλλογή Ασάλευτη Ζωή.

Πατρίδες! Αέρας, γη, νερό, φωτιά!

Στοιχεία αχάλαστα, και αρχή και τέλος των πλασμάτων,

σα θα περάσω στη γαλήνη των μνημάτων,

θα σας ξανάβρω, πρώτη και στερνή ευτυχία!

Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές, Οι καημοί της λιμνοθάλασσας, Πολιτεία και Μοναξιά, Οι Βωμοί και οι δύο μεγάλες συνθέσεις μου “Ο δωδεκάλογος του γύφτου” (1907) και “Η φλογέρα του Βασιλιά” (1910)

Από το δωδεκάλογο του γύφτου :

“Παιγνιδίσματα… πετάματα… ο ασύγκριτος…

μην το παινευτείς!

Σίμωσε, άπλωσε το χέρι, βόηθα,

γίνε δουλευτής·

ταίριαζε, άκουε, φρόντιζε και ρώτα,

γείρε, αν θέλεις να υψωθείς·

νίκη σου, ανυπόταχτε, σ’ εσέ να πεις:

«Υποτάξου πρώτα!» “

1898

Ο χαμός του Άλκη και η άφατη οδύνη

Έχασα τον Άλκη μου στα πέντε του χρόνια, στις 24 Φεβρουαρίου του 1898 και βυθίστηκα σε άφατη οδύνη. Για το χαμό του μικρού μου γιού εμπνεύστηκα το ελεγείο “Ο Τάφος” (1898).

Μήτε με το σίδερο,
Μήτε με το χρυσάφι,
Μήτε με τα χρώματα
Που σπέρνουν οι ζωγράφοι

Μήτε με τα μάρμαρα
Τα τεχνοσκαλισμένα·
Το σπιτάκι σου έπλασα
Παντοτινό για σένα

Μόνο με του πνεύματος
Τα μάγια! Σου το υψώνω
Σ᾿ ένα τόπον άϋλον,
Απείραχτο απ᾿ το χρόνο.

Μ᾿ όλα μου τα δάκρυα
Κα με το αίμα μου όλο
Του έχτισα τα θέμελα,
Του σκέπασα το θόλο

Κι α φοβασαι, αγάπη μου,
Να μένης μοναχό σου,
Κάλεσε και κράτησε
Μέσα στ’ αρχοντικό σου

Όλα τα ερωτόπλαστα
Καθώς εσύ βλάσταρια
Π᾿ άνθισαν κι απόσβυσαν,
Μιας χρυσαυγής καμάρια!

1935

Η Τελευταία μου ποιητική συλλογή είναι “Οι νύχτες του Φήμιου”

Έργα του Κωστή Παλαμά πέρα από την ποίηση

Εκτός από ποίηση, έγραψα ένα θεατρικό έργο, την Τρισεύγενη (1903), και μια σειρά διηγημάτων με τον τίτλο «ο Θάνατος του Παληκαριού» και πλήθος κριτικών δοκιμίων.

1926

1930

Το 1926 έγινα μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1930 πρόεδρός της.

1934

Το 1934 υπήρξα υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Τελευταία χρόνια

Τα τελευταία χρόνια της ζωής μου

Τα τελευταία χρόνια της ζωής μου έζησα αποτραβηγμένος και ασχολήθηκα με τη συγγραφή νέων έργων, τη διευθέτηση των παλαιότερών μου και την απλή συναναστροφή γνωστών, φίλων και θαυμαστών μου. Το γραφείο μου, το κελί ,όπως μου αρέσει να το λέω, επισκέπτονταν πολλοί νέοι καλλιτέχνες . Τους αγαπούσα , παρακολουθούσα το έργο τους , τους συμβούλευα κι έβλεπα στα μάτια τους τη χαρά και την περηφάνια όταν τους έλεγα «Συνάδελφε».

Όραμα

Με τα ποιήματά μου, οραματίστηκα ένα μέλλον ελπιδοφόρο

Με τα ποιήματά μου γραμμένα στη ζωντανή γλώσσα του λαού μας οραματίστηκα ένα μέλλον ελπιδοφόρο για τον τόπο μας και για εσάς τις μελλοντικές γενιές…

Παιδί, το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις,
όπως το βρεις κι’ όπως το δεις να μη το παρατήσεις.

Σκάψε το ακόμα πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα,
και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτηνε τη γη του,….

Γίνε οργοτόμος, φυτευτής, διαφεντευτής!..

160 χρόνια από τη Γέννηση του Κωστή Παλαμά

“Το σπίτι που γεννήθηκα, ίδιο στην ίδια στράτα”

Οι μαθητές του Δευτέρου Γυμνασίου Μεσολογγίου με την καθοδήγηση των καθηγητών τους και την υποστήριξη του οργανισμού “Messolonghi by Locals”, την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020, συμμετείχαν στο συνέδριο που οργάνωσε το Κολλέγιο Αθηνών, αφιερωμένο στον ποιητή Κωστή Παλαμά 160 χρόνια μετά τη γέννησή του.

Σχεδιασμός Διαδρομής

2ο Γυμνάσιο Μεσολογγίου

Υπεύθυνοι καθηγητές:

Ηλίας Γουβέλης ΠΕ11 Δ/ντης

Γεωργία Λάττα ΠΕ02

Μαρία Λιάλιου ΠΕ02

Συμμετείχαν οι μαθητές:

από τη Γ’ τάξη

Δρόσος Νικόλαος

Κατωπόδη Όλγα- Ηλέκτρα

Παπαδημητρίου Μαρία – Αθανασία

Χονδρού Βασιλική

από τη Β΄ τάξη

Μαυρομάτη Παναγιώτα

Μπαρμπετάκη Χριστίνα

Χονδρός Ιωάννης