Σ’ αυτόν λοιπόν τον τόπο, που από το βάθος του χρόνου υπάρχει και συνυπάρχει η άγρια ζωή και η πολυμορφική παραγωγική δραστηριότητα. Οι πρώτοι κάτοικοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Αιτωλικό τον 12ο αιώνα και στο Μεσολόγγι τον 15ο αιώνα. Η αγάπη τους και η συνύπαρξή τους με όλο το σύμπλεγμα του φυσικού αυτού συστήματος τους ώθησε στο να δημιουργήσουν τις πρώτες κατοικίες τους, ξύλινα παραπήγματα, στηριζόμενα πάνω σε πασσάλους, που έχουν στερεωθεί στα ρηχά νερά της λιμνοθάλασσας και ήταν σπίτια ψαράδων. Από τότε, μέχρι και σήμερα, η λιμνοθάλασσα αποτελεί πηγή πλούτου, με ποικιλία αλιευμάτων. Tα χέλια, η τσιπούρα, το λαβράκι, ο Γωβιός και τα πετάλια, το αυγοτάραχο και τα παστά είναι από τα πιο φημισμένα εδέσματα της περιοχής. Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής, αξιοποίησαν τον πλούτο της λιμνοθάλασσας και δημιούργησαν μοναδικούς τρόπους και εργαλεία αλιείας που να ανταποκρίνονται στην μορφολογία της λιμνοθάλασσας, όπως οι ξακουστές Γαϊτες , τα περίφημα διβάρια και τα σταφνοκάρια, αναπτύσσοντας στα χρόνια της τουρκοκρατίας μία μοναδική ναυπηγική και ναυτεμπορική δραστηριότητα. Σήμερα O Δήμος Ιερής Πόλης Μεσολογγίου διαθέτει τη μεγαλύτερη λιμνοθάλασσα της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη παραγωγή ψαριών κλειστών θαλασσών (τσιπούρα – λαβράκι – χέλι), την μεγαλύτερη αλυκή της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη παραγωγή αλατιού (Αλάτι Μεσολογγίου και Αφρίνα Μεσολογγίου)
Την προικισμένη φύση ήρθε να γεμίσει με νόημα η ιστορία και τα έργα των ανθρώπων όπως έγραψε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος. Η περιοχή υπήρξε πεδίο ηρωισμών και τόπος έμπνευσης για μεγάλους ποιητές, όπως τον Διονύσιο Σολωμό που θα υμνήσει τους “ελεύθερους πολιορκημένους” έως τον Κωστή Παλαμά που θα τραγουδήσει τους “καημούς της λιμνοθάλασσας”.
